Ortodonti, dişlere ve yüze ait düzensizliklerin, bozuklukların teşhisi, önlenmesi ve tedavisi konularında özelleşmiş diş hekimliğinin bir uzmanlık dalıdır. Dişler ve çene-yüz bozukluklarının tedavisiyle ilgilenir.

 

Ortodontist Kimdir?

 

Ortodonti uzmanlığı eğitimi, 5 senelik diş hekimliği eğitimi tamamlandıktan sonra, fakültede en az 4-6 senelik daha eğitim gerektirmektedir. Bu eğitim teorik ve pratik zorlu çalışmaları kapsar. Ortodonti hastaları tedavi edilir ve bir yandan uzmanlık veya doktora tezi hazırlanır, bilimsel çalışmalar yapılır. Ortodontik bozukluklarda tanı koymada, dişsel ve çene- yüz gelişimine ait düzensizlikleri önlemede ve bunları tedavi etmede uzmanlaşılır. Bu dalda doktora yapmış veya uzmanlık eğitimini tamamlamış olan diş hekimlerine ortodontist doktor denir.

 

Ortodontinin Yararları Nelerdir?

 

Çok daha çekici bir gülümsemeye ulaşılması

Kritik büyüme gelişim yılları döneminde görünüm bozukluğunun farkına varılıp bozukluğun yakalanması

Dişlerin daha iyi fonksiyonunun sağlanması

Özgüvenin belirgin şekilde artışı

Diş fırçalamanın ve temizliğinin daha kolay hale gelmesi

Kuvvet dağılımının dengeli hale gelmesiyle diş aşınmalarında azalma

Diş ve diş etlerinin uzun dönemde daha iyi bir sağlığa kavuşması

Daimi dişlerin çok daha uygun ve düzgün pozisyona gelmelerine rehberlik etmesi

Öne fırlak dişlerde oluşabilecek yaralanma ve kaza risklerini azaltması

Diğer diş hekimliği tedavilerinin daha mükemmel sonuçlarda olmasına yardımcı olması

Ortodontik tedavinin gerekli olabileceğini gösteren işaretler nelerdir?

 

Üst ön dişlerin alt ön dişlere göre çok önde olmaları

Üst ön dişlerin ısırma esnasında alt dişleri çok fazla örtmesi (derin kapanış)

Üst ön dişlerin alt ön dişlerin gerisinde yani arkasında yer alması (çapraz kapanış)

Üst ve alt ön dişlerin ısırma esnasında birbirlerine değmemeleri ve arada açıklık kalması (açık kapanış)

Çapraşık üst üste binmiş dişler

Üst ve alt dişlerin orta hatlarının çakışmaması

6-7 yaşından sonra hala devam eden parmak emme alışkanlığı

Çiğnemede zorluk

Düzensiz veya aşırı diş aşınmaları

Isırırken alt çenenin bir yana doğru kayması

Dişler arasında aralıklar bulunması

Hangi yaşta ortodontik tedaviye başlanmalı?

 

Ortodontik tedaviye her yaşta başlanabilir. Çoğu ortodontik problem, eğer çene gelişiminin yavaşlamadığı erken dönemde yakalanırsa çok daha kolay tedavi edilir. Erken tedavi, hastanın çok daha zor tedavilerden veya belki de bir cerrahi operasyondan kurtulması anlamına da gelir. Amerikan ve Türk Ortodonti Dernekleri, eğer aile veya diş hekimi tarafından fark edilmiş bir problem varsa, her çocuğun 7 yaş ile beraber veya daha erken dönemde bir ortodontiste muayene olmasını tavsiye eder.

 

I.Aşama ve II. Aşama tedavi nedir?

 

Birinci aşama tedavi veya erken durdurucu tedavi, tüm daimi dişlerin henüz sürmesi tamamlanmadan evvel yapılan sınırlı bir ortodontik tedavidir (genişletici plaklar, çenelik veya kısmi braketler vs.). Bir ön hazırlık, ön aşama tedavisidir. Bu tedaviler 6-10 yaş arasında yapılabilir. Bu tedavi bazen sürecek olan dişlere yer sağlamak, çapraz kapanışların, derin veya açık kapanışların düzeltilmesi, parmak emme, dil itimi gibi zararlı alışkanlıkların elimine edilmesi gibi nedenlerle önerilir. İkinci aşama tedaviye geniş kapsamlı tedavi de diyebiliriz çünkü, bu tedavi tüm daimi dişler sürdükten sonra ve genellikle 11-13 yaşları arasında, tamamen braket ve tellerle yapılan detaylı tedavidir.

 

Erişkin bir hasta ortodontiden faydalanabilir mi?

 

Ortodontik tedavi her yaşta başarılı olabilir. Herkes sağlıklı ve güzel bir gülümsemeye sahip olmak ister. Günümüzde ortodonti hastalarının % 20-25’i erişkindir.

 

Ortodontik tedavi nasıl oluyor?

 

Teller devamlı hafif kuvvetler uygulayarak dişleri yavaş yavaş olması gereken doğru pozisyonlarına getirirler. Dişlerinize yerleştirilen braketler ve braketlerin içine yerleşen ark teli temel parçalardır. Ark teli braketlerin içine yerleştirildiğinde, tel orijinal şekline dönmeye çalışır. Tel bu şekilde çalıştıkça, yeni ve doğru pozisyonlarına gelebilmeleri için dişlere kuvvet uygulamış olur.

 

Ortodontik tedavinin süresi nedir?

 

Tedavi süresi vakadan vakaya değişir ancak, ortalama süre 1-2 yıldır. Tam tedavi süresi, büyüme gelişim oranından ve gereken düzeltme miktarından etkilenir. Tedavi zamanı ayrıca, hastanın tedaviye uyumuna da bağlıdır. İyi bir ağız hijyeninin sağlanması ve düzenli randevulara uyulması, tedavinin planlanan sürede bitebilmesi için önemlidir.

 

Braketler acıtır mı?

 

Bandların veya braketlerin dişlerinize yerleştirilmesi canınızı acıtmaz. Azı dişlerinize bandlar yerleştirilirken biraz basınç ve sıkışıklık hissedeceksiniz, braketler ise oldukça rahat yerleştirilir. Braketleriniz yerleştirilip ark teli bağlanınca, dişlerinizde 1-4 gün sürebilecek hafif bir sızı olabilir. Dudak ve yanaklarınızın tel ve braketlere alışması için 1-2 haftaya ihtiyacınız olacak.

 

Braketler spor yapmaya engel olur mu?

 

Hayır. Ancak, bu hastaların herhangi bir spor faaliyetinde bulunacakları zaman dişlerini ve tellerini bir mouthguard (ağız koruyucusu) ile korumaları önerilir. Ağız koruyucuları ucuzdur, rahattır ve çok çeşitli renk ve şekilde seçenekleri bulunmaktadır.

 

Braketler müzik aleti çalmaya engel olur mu?

 

Hayır. Ancak, olabilecek rahatsızlıkları önlemek için, braketleri kaplayan koruyucu materyaller (braket kaplayıcı-brace covers) kullanılabilir.

 

Braketlerim varken diş hekimime de kontrollere gitmeli miyim?

 

Evet, diş kontrolleriniz ve ağız temizliğiniz için her 6 ayda bir diş hekiminize de kontrollere gitmeniz iyi olur.

 

Ortodontik tedavi pahalı mıdır?

 

Ortodontik tedavi, uzun dönemde sağladığı fiziksel ve psikolojik faydalar düşünüldüğünde pahalı bir tedavi değildir. Birçok Ortodontist hastalara uygun ödeme imkânları sunmaktadır.

 

Tedavi için diş çekilmesinin bir sakıncası var mı? Diş çekmeden yapılan tedaviler daha mı avantajlıdır?

 

Ortodontik tedavi amacı ile diş çekilmesi hastalar tarafından tercih edilmeyen bir durumdur. Diş çekimine karar vermede, alt ve üst çenedeki çapraşıklık miktarı, alt ve üst çenenin büyüme şekli ve hastanın yüz profili gibi kriterler esas alınır. Elde edilen sonucun daha stabil olacağı, başarılı bir ortodontik tedavi için diş çekimi gerekebilir.

 

Tedavi olunmazsa ileride ne gibi problemlerle karşılaşılabilir?

 

Çapraşık dişlerin temizlenmesi zor olduğundan diş çürüğü, diş eti iltihabi ve diş eti çekilmesi gibi durumlar daha kolay oluşacaktır. Çenelerin kapanış bozuklukları, çiğneme bozukluklarına neden olarak dişlerde aşınmalara ve eklem problemlerine yol açabilir. Ayrıca ortodontik bozukluklar bireyin kendine olan güvenini azaltarak psikososyal gelişimini olumsuz etkileyebilir.

 

Tellerin sağlığa zararı var mı?

 

Metale karşı alerjiniz yoksa endişelenmenizi gerektirecek bir durum yoktur. Çünkü ortodontide kullanılan bütün metaller hastaların sağlığı düşünülerek üretilmiştir.

 

Teller takılırken/çıkartılırken ağrı yapar mı? İşlemler sırasında iğne yapıyor musunuz?

 

 

 

Tellerin takılıp çıkarılması sırasında hastalara ağrı verecek bir durum söz konusu değildir. Bu yüzden ortodontik tedavi sırasında iğne yapmaya gerek yoktur.

 

 

 

Tellerin diş etlerine zararı var mı? Teller ağız kokusu yapar mı?

 

Tellerin direkt olarak diş etleri üzerine bir zararı yoktur. Besin birikimini artırdıkları için dişler iyi fırçalanmadığında diş ve dişeti hastalıkları için uygun bir ortam oluştururlar. Ağız kokusunun birçok nedeni vardır. Genel sağlığınızı ilgilendiren bir hastalık(seker has. gibi) ağız kokusuna neden olabilir veya dişler iyi fırçalanmadığında oluşan diş ve dişeti hastalıkları ağız kokusu yapabilir.

 

Teller konuşmayı etkiler mi?

 

Teller genelde konuşmayı etkilemez. Dilin hareket sınırları içerisinde kullanılan bazı teller (dil önleyici, nance gibi)(Bkz: Sözlük) takıldıktan sonraki ilk günlerde konuşmayı olumsuz etkileyebilir. Fakat dilin bölgeye tekrar uyum sağlamasıyla bu durum ortadan kalkar.

 

Teller takıldıktan sonra nelere dikkat etmek gerekir?

 

Dişlerinize teller takıldıktan sonra, dikkat etmeniz gereken en önemli şey ağız temizliği ve yenilen gıdalara özen gösterilmesidir. Dişlerin çapraşık olduğu ağızlarda, düzgün dişli ağızlara göre besinler çok daha fazla birikmektedir. Çapraşık dişler üzerine, birçok girinti ve çıkıntıya sahip tellerin de yapıştırılmasıyla, aşırı bir besin birikimi olmaktadır. Bu besin artıklarının bakteriler tarafından parçalanmasıyla oluşan asitler, hem diş çürükleri ve dişeti hastalıkları(dişeti iltihabi) için uygun bir ortam oluşturmakta hem de dişler üzerine yapıştırılan tellerin(braket) kopmasına neden olmaktadır. Bu yüzden ağız temizliği gerektiği gibi yapılmalı, şekerli, asitli, yapışkan ve sert gıdalardan kaçınılmalıdır.

 

Tellerin takılması ne kadar sürer?

 

Tellerin takılma işlemi vakaya bağlı olarak 45 dk.-2 saat arasında değişir.

 

Çocuğum ağzındaki tellerin komik görüneceğinden hatta arkadaşlarının dalga geçeceğinden korkuyor ve tel takmak istemiyor, ne yapmalıyız?

 

Çocuğa aksine tel takmadan önceki durumunun daha komik olduğu, tedavi ile bu komik durumdan kurtulabileceği anlatılmalıdır. Bu tedaviyi yaptırmaya herkesin gücünün yetmediği, bu yüzden arkadaşlarından daha şanslı olduğu söylenebilir. Ortodontistiniz, tedavi ettiği vakaların fotoğraflarını veya çocuğunuza istediği renklerde(tuttuğu takım veya en sevdiği giysisinin rengi gibi) teller takabileceğini göstererek yardımcı olabilir.

 

Tedavi sırasında dişlerde ağrı ve hassasiyet olur mu?

 

Tellerin takıldığı ilk günlerde dudakların ve yanakların iç yüzeylerinde hafif tahriş ve dişlerde çiğneme sırasında ağrı olabilir. Fakat bu şikâyetler en az 1 hafta içerisinde geçmekte hatta birçok hasta ağzında tel olduğunu bile unutmaktadır.

 

Tedavi bittikten sonra dişler tekrar bozulur mu?

 

Teller çıkarıldıktan sonra dişler eski pozisyonlarına dönmek isterler. Dişleri mevcut pozisyonlarında tutmak için sabit ya da hareketli pekiştirme apareyleri kullanılır. Bu apareyler önerilen sürelerde kullanılmazsa dişler tekrar bozulabilir.

 

Çocuğum gece uyurken horluyor ve gün içinde de ağzı açık uyuyor. Bu durumun dişlerindeki bozulmalarla bir ilişkisi olabilir mi?

 

Çocuğunuz burun yollarındaki birtakım problemler (kemik eğriliği, burun eti gibi) nedeniyle, normal burun solunumu yerine ağız solunumuna geçmiş olabilir. Büyüme ve gelişim çağında uzun süre ağız solunumu yapan çocuklarda üst çene darlığı ve alt çene ileriliği gibi ortodontik bozukluklar olabilir. Bu yüzden ortodontist ve Kulak Burun Boğaz uzmanı kontrolünde olmanızda fayda vardır.

 

Randevular hangi sıklıkta olmaktadır? Seanslara sık gelip gitmekle tedavi süresi kısalır mı?

 

Randevular hastanın durumuna göre düzenlenmektedir. Sabit ortodontik tedavi gören hastalarda 4-6 hafta arasında değişmektedir. Daha sık kontrol gerektiren özel durumlarda ise randevular buna uygun olarak verilir. Seanslara daha sık gelip gitmekle, ağzınızdaki tellerin aşırı gerilmesi ile tedavi süresi kısalmaz. Aksine bu durum dişlerinize zara verir ve tedaviyi uzatabilir.

 

Sterilizasyon Ve Dezenfeksiyonu Nasıl Sağlıyorsunuz?

 

Muayenehanemizde sterilizasyon ve dezenfeksiyon kurallarına büyük önem verilmektedir. Bu amaçla;

 

1. Her hasta muayenesinden önce hekim ellerini dezenfektan sabunla yıkar ve işlem sırasında mutlaka eldiven ve  maske kullanır.

 

2. Hasta tedaviye alınmadan önce, el aletlerinin konulduğu tablalar ve hekimin el ile temas ettiği yüzeyler özel dezenfektanlarla temizlenir.

 

3. Bardak, tükrük emici ve hasta önlükleri her hasta için tek kullanımlıktır ve işlem sonrasında atılır.

 

4. Hastalarda kullanılan tüm tedavi aletleri önce yoğun su altında özel fırçalar ile temizlenir. Temizlenen aletler kağıt havlu ile kurulandıktan sonra son teknoloji ürünü otoklavda sterilizasyon işlemi gerçekleştirilir.

 

5. Lütfen siz de muayenehanemize girmeden önce galoş giyerek bize yardımcı olunuz.

 

"Unutmayınız, hekimin en önemli prensibi hastaya zarar vermemek olmalıdır. Bu yüzden tedavi göreceğiniz kliniğin sterilizasyon şartlarını ve temizliğini mutlaka inceleyiniz"